Endometriose: wat is het, hoe herken je het en wat kun je eraan doen?

Meta-description (voor zoekmachines):
Endometriose is een veelvoorkomende, maar vaak miskende aandoening die hevige menstruatiepijn en vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken. Lees wat endometriose is, hoe je het herkent, wat je eraan kunt doen en waar je hulp vindt.

Wat is endometriose?

Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het baarmoederslijmvlies (het endometrium) buiten de baarmoeder groeit. Dit weefsel kan zich hechten aan organen in de buik, zoals de eierstokken, eileiders, blaas of darmen.

Tijdens de menstruatiecyclus reageert dit weefsel op dezelfde hormonen als het baarmoederslijmvlies: het bouwt zich op, breekt af en bloedt. Maar omdat het bloed niet kan wegvloeien, ontstaan ontstekingen, pijn en soms verklevingen.

Wie krijgt endometriose?

Endometriose komt voor bij ongeveer één op de tien vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Ook trans mannen en non-binaire personen kunnen het krijgen.

De klachten beginnen vaak al vanaf de eerste menstruaties, maar worden soms pas jaren later ontdekt, bijvoorbeeld bij vruchtbaarheidsproblemen.

Hoe weet ik of ik endometriose heb?

De symptomen kunnen sterk verschillen, maar dit zijn veelvoorkomende signalen:

• Hevige menstruatiepijn die niet overgaat met gewone pijnstillers

• Pijn tijdens of na seks

• Pijn bij het plassen of poepen (vooral rond de menstruatie)

• Aanhoudende buik- of rugpijn

• Vermoeidheid

• Moeilijk zwanger kunnen worden

💡 Tip: menstruatiepijn hoort niet zó erg te zijn dat je dagelijks leven stilvalt. Als dat wel zo is, bespreek het met je huisarts.

Kan endometriose lijken op kanker?

Soms kan endometriose worden verward met andere aandoeningen, zoals eierstokcysten, prikkelbaredarmsyndroom (PDS) of zelfs eierstokkanker.

De klachten — pijn, een opgeblazen gevoel, veranderingen in de stoelgang of onregelmatige bloedingen — kunnen sterk op elkaar lijken.
Ook op een echo of MRI kan endometriose er uitzien als een tumor, vooral als er grote cystes (endometriomen) zijn.

Daarom kan aanvullend onderzoek nodig zijn, zoals een MRI-scan, bloedonderzoek (CA-125) of een kijkoperatie (laparoscopie).

➡️ Belangrijk: endometriose is géén kanker, maar het is wél een serieuze, chronische aandoening die zorgvuldig onderzocht moet worden.

Waar kun je terecht voor hulp?

De eerste stap is je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar een gynaecoloog met ervaring in endometriose.

In Nederland zijn er verschillende gespecialiseerde endometriosecentra, onder andere bij:

• Erasmus MC (Rotterdam)

• Radboudumc (Nijmegen)

• Amsterdam UMC

• Máxima MC (Veldhoven)

Deze centra werken met multidisciplinaire teams: gynaecologen, chirurgen, pijnspecialisten, fysiotherapeuten en psychologen.

Behandeling: wat kun je doen tegen endometriose?

Endometriose is (nog) niet te genezen, maar er zijn verschillende manieren om de klachten te verlichten:

• Hormonale behandeling: bijvoorbeeld de pil, hormoonspiraal of injecties die de cyclus stilleggen.

• Pijnbestrijding: met pijnstillers of via een pijnpoli.

• Leefstijl en voeding: sommige mensen merken verbetering door ontstekingsremmende voeding, rust en stressvermindering.

• Operatie: soms kan het weefsel operatief worden verwijderd.

• Psychologische hulp: omgaan met chronische pijn is zwaar; begeleiding kan helpen.

Gaat endometriose over?

Endometriose gaat niet vanzelf weg, maar klachten kunnen verminderen door behandeling of na de overgang. Het verloop verschilt per persoon.
Een goed behandelplan en een specialist die luistert, maken een groot verschil.

Wie kan mij helpen?

• Huisarts – eerste aanspreekpunt en verwijzing

• Gynaecoloog / endometriosecentrum – diagnose en behandeling

• Bekkenfysiotherapeut – ontspanning en pijnvermindering

• Pijnpoli of psycholoog – hulp bij chronische pijn

• Endometriose Stichting Nederland – informatie en lotgenoten

Meer informatie: www.endometriose.nl

Bronnen

• Endometriose Stichting Nederland – www.endometriose.nl

• Erasmus MC: Endometriosecentrum – www.erasmusmc.nl

• Radboudumc – www.radboudumc.nl

• Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)

• Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): Endometriosis fact sheet (2023)

Over deze blog

Deze blog is geschreven met behulp van AI (ChatGPT, model GPT-5) en zorgvuldig gecontroleerd en aangevuld door de auteur.
De inhoud is bedoeld voor voorlichting en bewustwording, en vervangt geen medisch advies.
Heb je klachten of vermoed je endometriose? Neem contact op met je huisarts of een specialist.